Wraz ze zmianą przepisów w 2023 roku, wiele osób zastanawia się, czy w przypadku mieszkania w bloku również istnieje obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej. To pytanie zadają sobie zarówno właściciele lokali, jak i potencjalni kupujący oraz wynajmujący. Obowiązek certyfikacji energetycznej budynków dotyczy nie tylko domów jednorodzinnych i nowo budowanych obiektów, ale również mieszkań – jednak nie w każdym przypadku. W tym artykule rozwiejemy wszelkie wątpliwości i przedstawimy, kiedy posiadanie certyfikatu jest obowiązkowe, a kiedy nie.
Co to jest certyfikat energetyczny?
Certyfikat energetyczny, oficjalnie zwany świadectwem charakterystyki energetycznej, to dokument, który przedstawia zapotrzebowanie energetyczne danego budynku lub jego części. Zawiera on informacje o ilości energii niezbędnej do użytkowania lokalu – w tym do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w niektórych przypadkach również klimatyzacji i oświetlenia.
Dokument ten jest ważny przez 10 lat od daty jego wystawienia, o ile w międzyczasie nie nastąpiły istotne zmiany w zakresie technologii energetycznej budynku, np. wymiana źródła ciepła, modernizacja instalacji grzewczej czy docieplenie. Celem certyfikatu jest nie tylko spełnienie obowiązku formalnego, ale też umożliwienie porównania efektywności energetycznej różnych mieszkań.
Kiedy mieszkanie w bloku musi posiadać certyfikat?
Najważniejszą informacją dla właścicieli mieszkań jest to, że obowiązek posiadania certyfikatu energetycznego nie dotyczy wszystkich mieszkań w bloku. Przepisy przewidują konkretne sytuacje, w których dokument ten jest wymagany.
1. Sprzedaż mieszkania
Jeśli właściciel zamierza sprzedać mieszkanie, ma obowiązek przekazać nabywcy aktualne świadectwo energetyczne przed zawarciem aktu notarialnego. Notariusz odnotowuje fakt jego przekazania w dokumentacji. Brak certyfikatu może skutkować odmową sporządzenia aktu lub koniecznością jego uzupełnienia.
Warto podkreślić, że obowiązek dotyczy każdej formy sprzedaży – zarówno zbycia prawa własności, jak i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Nie ma znaczenia, czy lokal znajduje się w nowym bloku czy starszym budynku – obowiązek dotyczy wszystkich przypadków.
2. Wynajem mieszkania
W przypadku wynajmu, właściciel mieszkania zobowiązany jest przekazać najemcy kopię certyfikatu najpóźniej w dniu podpisania umowy. Dotyczy to zarówno wynajmu długoterminowego (np. kilkuletnia umowa najmu), jak i krótkoterminowego (np. najem na kilka miesięcy). Przepisy nie przewidują odstępstw w zależności od długości trwania najmu.
Co ważne, obowiązek dotyczy także wynajmu pojedynczych pokoi, jeśli są one formalnie wydzieloną częścią lokalu. Dla studentów czy właścicieli mieszkań oferujących pokoje na wynajem może to oznaczać konieczność wykonania świadectwa.
3. Nowo wybudowane mieszkanie
W przypadku mieszkań w nowo wybudowanych blokach, obowiązek sporządzenia certyfikatu energetycznego ciąży na deweloperze. Świadectwo musi być gotowe w momencie oddania lokalu do użytkowania lub sprzedaży. Kupujący lokal z rynku pierwotnego powinien otrzymać dokument od dewelopera wraz z inną dokumentacją techniczną.
Kiedy certyfikat nie jest wymagany?
Nie każdy właściciel mieszkania w bloku musi posiadać certyfikat. Jeżeli mieszkanie nie jest przedmiotem sprzedaży ani wynajmu, dokument ten nie jest obowiązkowy. Osoby, które mieszkają w danym lokalu i nie planują jego zbycia ani udostępniania, nie muszą wykonywać świadectwa.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku mieszkań, które zostały nabyte lub wynajęte przed wejściem w życie nowelizacji ustawy (28 kwietnia 2023 roku). W takich przypadkach obowiązek nie działa wstecz – nie trzeba sporządzać certyfikatu dla już zawartych umów.
Kto wystawia certyfikat energetyczny mieszkania?
Świadectwo może być sporządzone wyłącznie przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia i wpisaną do centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Wykonanie dokumentu wymaga m.in. znajomości parametrów mieszkania – takich jak powierzchnia użytkowa, typ instalacji grzewczej, rodzaj okien, izolacja termiczna, lokalizacja w budynku (np. mieszkania narożne mają inne właściwości energetyczne niż te środkowe).
Proces uzyskania certyfikatu zazwyczaj nie wymaga wizyty w lokalu – wiele firm realizuje usługę zdalnie, na podstawie dokumentacji technicznej i wywiadu z właścicielem.
Koszty i czas wykonania
Koszt wykonania certyfikatu dla mieszkania w bloku to zwykle od 300 do 600 zł. Ceny mogą się różnić w zależności od regionu, wielkości mieszkania oraz dostępności dokumentacji. Niektóre firmy oferują również ekspresowe wykonanie dokumentu – nawet w ciągu 24 godzin.
W przypadku mieszkań w starszych blokach, dla których nie ma pełnej dokumentacji projektowej, przygotowanie certyfikatu może wymagać dodatkowego opisu technicznego lub wizji lokalnej, co może wpłynąć na cenę.
Jakie informacje zawiera certyfikat?
Świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera m.in.:
- wskaźnik rocznego zapotrzebowania na energię użytkową (EU), końcową (EK) i pierwotną (EP),
- emisję CO₂,
- udział odnawialnych źródeł energii (jeśli występują),
- klasę energetyczną budynku lub lokalu (od A+ do G),
- zalecenia dotyczące poprawy efektywności energetycznej.
Dzięki tym informacjom nabywca lub najemca może lepiej oszacować przyszłe koszty eksploatacyjne mieszkania.
Konsekwencje braku certyfikatu
Zignorowanie obowiązku posiadania certyfikatu energetycznego może mieć poważne konsekwencje. W przypadku sprzedaży nieruchomości, notariusz ma obowiązek poinformowania stron o tym obowiązku i może odmówić sporządzenia aktu. Z kolei w przypadku najmu, najemca może zgłosić brak dokumentu do odpowiedniego organu nadzoru budowlanego, co może skutkować nałożeniem grzywny na właściciela.
Kara za brak świadectwa może wynieść nawet do 5000 zł. Co więcej, brak dokumentu może wzbudzać nieufność u potencjalnych klientów i obniżać wiarygodność sprzedającego lub wynajmującego.
Podsumowanie
Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej dotyczy mieszkań w blokach, ale tylko w określonych sytuacjach. Jeśli planujesz sprzedaż, wynajem lub właśnie odebrałeś mieszkanie od dewelopera – musisz posiadać aktualny certyfikat. W pozostałych przypadkach dokument ten nie jest wymagany, choć jego posiadanie może być atutem marketingowym i zwiększać przejrzystość oferty.
Jeśli potrzebujesz certyfikatu – skontaktuj się z nami. Twój Audyt oferuje kompleksową obsługę na terenie całej Polski, szybkie terminy i konkurencyjne ceny.
Zamów świadectwo energetyczne dla swojego mieszkania już dziś
Szybko, bez wychodzenia z domu i w zgodzie z aktualnymi przepisami.
