Wprowadzenie: co to jest świadectwo energetyczne?
Świadectwo energetyczne, czyli świadectwo charakterystyki energetycznej, to dokument pokazujący, ile energii potrzebuje budynek lub lokal mieszkalny na ogrzewanie, wentylację, podgrzewanie wody, chłodzenie i oświetlenie. Służy porównaniu efektywności energetycznej różnych nieruchomości. Dzięki temu kupujący, najemca czy inwestor mogą oszacować przyszłe koszty eksploatacji.
Kto i kiedy musi posiadać świadectwo?
Dokument jest wymagany w trzech podstawowych sytuacjach:
- sprzedaż budynku, właścicielskiego prawa do lokalu albo mieszkania,
- wynajem nieruchomości – nawet krótkoterminowy,
- oddanie budynku do użytkowania – inwestor musi dołączyć certyfikat do zgłoszenia zakończenia budowy.
Właściciele korzystający z nieruchomości wyłącznie na własny użytek, bez sprzedaży czy wynajmu, nie są objęci obowiązkiem.
Co zawiera świadectwo i jakie dane są potrzebne?
Dokument zawiera:
- wskaźniki: roczne zapotrzebowanie na energię użytkową (EU), końcową (EK), pierwotną (EP),
- emisję CO₂,
- klasę energetyczną od A+ do G,
- udział odnawialnych źródeł energii (jeśli występują),
- zalecenia termomodernizacyjne.
Do jego sporządzenia potrzebne są dane: rok budowy, powierzchnia, parametry przegród budowlanych, instalacje grzewcze i wentylacyjne, materiały konstrukcyjne, ewentualna fotowoltaika, źródła ciepłej wody i inne.
Okres ważności i kiedy odnowić certyfikat?
Certyfikat jest ważny przez 10 lat od daty sporządzenia, ale może stracić ważność wcześniej, jeśli po drodze nastąpi modernizacja budynku — np. ocieplenie, wymiana okien lub zmiana źródła ciepła. W takim przypadku trzeba przygotować nowy dokument.
Jak wygląda przekazanie świadectwa?
Przy sprzedaży dokument należy przekazać nabywcy przed podpisaniem aktu notarialnego – notariusz ma obowiązek odnotować ten fakt. Przy wynajmie – wystarczy kopia świadectwa przekazana najemcy najpóźniej przy podpisywaniu umowy.
Może być przekazane w formie drukowanej opatrzonej numerem z rejestru i podpisem osoby uprawnionej lub w formie elektronicznej z kwalifikowanym podpisem.
Jak uzyskać świadectwo energetyczne?
Świadectwo sporządza specjalista wpisany do Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków. Zlecenie można zrealizować także w formie online — wystarczy przesłać dane techniczne i zdjęcia nieruchomości, a profesjonalny audytor przygotuje dokument.
Ile kosztuje i jak długo trwa realizacja?
Zakres cen typowo wynosi: 300–600 zł za mieszkanie, a czas realizacji to 2–5 dni roboczych. W większych miastach ceny mogą sięgać 800–1000 zł w zależności od metrażu i regionu. Niektóre firmy oferują także ekspresowe wykonanie w 24‑48 godzin.
Co grozi za brak świadectwa?
Za niedopełnienie obowiązku można dostać karę finansową — nawet do 5000 zł. Brak dokumentu może także komplikować proces sprzedaży – notariusz może odmówić sporządzenia aktu, a najemca może dochodzić swoich praw w sądzie.
Audyt energetyczny a świadectwo – różnice i współpraca
Świadectwo energetyczne to formalny dokument wymagany przy transakcjach, natomiast audyt energetyczny służy kompleksowej analizie modernizacji termicznej. Audyt bywa warunkiem ubiegania się o dofinansowanie w programach rządowych – świadectwo może być konieczne po zakończeniu prac.
Nadchodzące zmiany od 2026 roku
Rząd pracuje nad nową metodologią oceny efektywności energetycznej budynków i nowymi szablonami świadectw. Regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku — dotyczyć będą lepszej czytelności dokumentów, ale nie nakładają nowych obowiązków na właścicieli.
Korzyści z posiadania świadectwa
Świadectwo to nie tylko konieczność – to także zalety praktyczne:
- zwiększona przejrzystość transakcji dla klienta,
- możliwość lepszego planowania ekologicznych modernizacji,
- może wyróżnić ofertę sprzedaży lub wynajmu na tle konkurencji,
- przy inwestycjach termomodernizacyjnych jest podstawą do ubiegania się o dotacje.
Najczęściej zadawane pytania
Czy mogę pominąć świadectwo, jeśli wynajmuję na potrzeby własne?
Nie – jeśli nie wynajmujesz ani nie sprzedajesz, nie musisz mieć dokumentu.
Czy stare umowy przed 28 kwietnia 2023 potrzebują certyfikatu?
Nie – prawo nie działa wstecz, więc zobowiązanie obowiązuje wyłącznie dla umów po tej dacie.
Czy każdy lokal w budynku musi mieć odrębny certyfikat?
Tak – każda sprzedawana lub wynajmowana część budynku (mieszkanie lub lokal użytkowy) wymaga indywidualnego dokumentu.
Tabela podsumowująca
| Kwestia | Szczegóły |
|---|---|
| Obowiązek posiadania | Tak – przy sprzedaży, wynajmie lub oddaniu budynku do użytkowania |
| Co dokument pokazuje | EU, EK, EP, CO₂, klasę, ewentualne OZE i zalecenia |
| Ważność certyfikatu | 10 lat, chyba że przeprowadzono modernizację |
| Koszt i czas realizacji | 300–600 zł, 2–5 dni (ekspresowo możliwe szybciej) |
| Kara za brak dokumentu | Do 5000 zł oraz trudności formalne w transakcjach |
| Powiązanie z dotacjami | Audyt wymagany, świadectwo kluczowe przy modernizacjach |
| Zmiany od 2026 roku | Nowe formy certyfikatów, bez dodatkowych obowiązków |
Podsumowanie
Świadectwo charakterystyki energetycznej to nie tylko formalność — to dokument, który informuje o efektywności energetycznej budynku, pomaga uniknąć komplikacji przy sprzedaży lub wynajmie, a także wspiera oszczędności i ekologiczne modernizacje. Zlecenie certyfikatu to koszt rzędu kilku set złotych i jednoznaczna ochrona przed sankcjami prawnymi.
Chcesz mieć pewność, że Twój certyfikat jest rzetelny i zgodny z przepisami?
👉 Zamów świadectwo energetyczne online z Twój Audyt — szybko, wygodnie i legalnie.
